Üniversitelerin merkezinde bilgi vardır. Günümüzde ise ‘’üniversite diploması’’ yeterliliğini sağlayabilmek adına sadece diploma için bilginin yeteri kadar önemli olmadığı bir ortam söz konusudur. Yine de tartışılmaz bir gerçek ki geçmişten günümüze kadar üniversiteler, bir toplumda en önemli kurumlar olmuştur. Öyleyse bu kurumun temelini oluşturan UNESCO ve Guinness Dünya Rekorları tarafından dünyanın en eski ve hala faaliyette bulunan üniversitesi olarak kabul ettiği El-Karaviyyin’i tanıyalım.
El Karaviyyin Üniversitesi Nerededir ve Hangi Dallarda Eğitim Vardır?
Zengin tüccar babanın ölümüyle kızlarına kalan mirası Fatima el-Fıhri dini ilimlerin konuşulduğu ve öğrenildiği bir medrese kurmak için kullanmayı düşünür. Tunus doğumlu Fatima el-Fıhri, MS.859’da Fas’ın fes şehrinde El- Karaviyyin’i camii olarak kurar. Sadece dini ibadetlerin yapılmadığı ve bunun yanında tartışmaların, bilgilerin paylaşıldığı da bir yer olarak medreseye dönüşmüştür. Medrese içerisinde eğitim yalnızca din hakkında olup zaman içerisinde temel Arapça, matematik, geometri, tıp, mantık ve astronomi gibi bilim alanları da eğitime dahil olmuştur.
Eğitim alanını geliştirmesiyle bölgede merkezi bir öğrenim kurumu olmuş, 13. Ve 14. yüzyıllarda zirveye ulaşmıştır. İbn-i Haldun, İbn Rüşd gibi önemli isimler de El-Karaviyyin mezunudur. İslam ilimi üzerine kurulan bu medreseye Hristiyan alimlerinde ziyaret ettiği söylenmektedir. Medreseyi ziyaret eden ve eğitimini alan önemli kişiler tarafından Avrupa’ya kurum hakkında söylentiler giderek günümüz modern üniversitelerinin kurulmasında teşvik edici olmuştur.
Fes şehrinin gerilemesi ve hükümdarların değişimi sonucunda El-Karaviyyin bilim alanlarındaki eğitimleri zamanla kaybetmiş, geleneksel İslam bilimleri ve Arapça diline odaklı eğitimler yerini almıştır. Fas’ın 20. yüzyılda Fransız himayesine girmesiyle medrese yapısal reformlara uğramış ancak eğitim sistemi modernize edilememiştir.
El-Karaviyyin, 1947 yılında devletin eğitim sistemine girebilmişse de üniversite unvanını 1963 yılında almıştır. Bir kadın tarafından kurulan bu kuruma, kadınlar 1940 yılında girebilme hakkına sahip oldular. El-Karaviyyin Üniversitesi’nde geçmişte; eğitmen bir kürsüdeyken talebelerin de etrafında bir halka oluşturduğu sistem günümüzde hala devam etmektedir. Ayrıca günümüzde bu üniversiteye girebilmek için gerekli birinci şart ise Kur’an-ı Kerim hafızı olmaktır.
Eğer bu yazı ilginizi çektiyse BİLGİ TOPLUMU İÇERİSİNDE SEN NESİN? yazımıza bakabilir. Ayrıca bizi Instagram veTwitter’dantakip edebilirsiniz.
