”Sanal para mı olur kardeşim?” ”Dokunamadığım paraya para demem ben dolandırıcı bunlar hep!” gibi cümleleri son zamanlarda hemen hemen hepimiz duymuşuzdur. Gerek inişli çıkışlı borsasıyla gerek yaşanan bazı olaylarıyla gündeme gelen kripto paralar ise sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada etkili olan bir dijital döviz. Bankalardan tedarik edilemeyen ve herhangi bir yere bağlı olmayan bu paralar, kafaların bir hayli karışık olduğu bu dönemde yatırım şirketlerinin ve devletlerin ilgisini çekmiş durumda. Kripto para yatırımcılığına ufak bir adım atmak isteyenler için kripto paraların neler olduğuna ve de son zamanlarda herkesin kafasında soru işaretleri bırakan bazı sorulara cevaplar arayalım.
Dijital Döviz
Kripto para, diğer adıyla sanal para şifrelenmiş bir sanal paradır. Takas işlerinde güvenlik açısından kriptoroloji (şifreleme bilimi) yani kriptografi kullanılan bu sanal paraların, fiziki olarak dokunabildiğimiz Dolar,Euro, Ruble gibi farklı isimleriyle çeşitleri de bulunmaktadır. Tabii çeşitlerini saymadan evvel kriptorolojinin ne olduğunu anlamak gerekiyor.
Kriptoroloji, bilgi güvenliği ile ilgilinen önemli bir bilim dalıdır. İletilerin güvenli bir şekilde ulaştırılmasıyla ilgilenen bu bilim için matematiksel işlemler yapılarak şifreleme kullanılır. Hatta bu şifreleme tarihte Mısır hiyerogliflerinde karşımıza çıkmaktadır. 1. ve 2. Dünya Savaşları’nda Almanların kullandığı ”Enigma” ise yine bir şifreleme örneği olarak gösterilebilir. Çeşitlerinden bahsedicek olursak da Bitcoin, neredeyse herkesin duyduğu dünyada popüler kripto paralar arasında.
Ethereum (ETH), BinanceCoin (BNB), XRP gibi ve ismini sayamadığım daha birçok sanal para çeşidi de alıcı ve satıcılar tarafından kullanılıyor. Peki elimizde bir miktar para var ve kripto para almak istiyoruz. ”Nasıl oluyor ki bu iş ?” diyenler için açıklayalım: Belirli alım ve satım platformlarını kullanarak kripto parayı alıp satma işlemi ilk adım olarak görülebilir. Alım satım yaparken de paranızı saklamanız gerekiyor elbette. Bu konuda ise yatırımcılara ”Blockchain” gibi verilerin doğrulanmasını sağlayan sanal cüzdanlar yardımcı oluyor.
Dijitalleşen dünyamızda kripto para alımının diğer bir adımı ise kripto para madenciliği yani bilinen diğer adıyla: mining. Riski ve aynı zamanda avantajı bulunabilen bu madencilik işi tabii ki sanal olarak yapılıyor. Yüksek donanımlı bir bilgisayar, internet kablosu, kripto para türü için farklı ekipmanlar, (Her kripto para birimini üretmek için aynı ekipmanlar kullanılamıyor.) gerekli yazılımlar ve sanal cüzdanınızı oluşturduktan sonra madenciliğe girmemeniz için hiçbir sebep kalmıyor fakat mining denen olayın her zaman karlı olmayabileceğinden, ortaya çıkardığınız kripto paranın değerinin yüksek bir hızla düşme olasılığının olduğunu bilmekte ve fazla umutlanmamakta fayda var.
Oluşum süreci ise ekran kartları ve işlemcilerin vızır vızır çalıştığı bir hayli cep yakan sistemli bilgisayarlar sürekli işlem, işlemler gerçekleştirerek matematiksel bir denklemi çözmeye çalışıyor ve denklem çözüldüğünde ortaya madenciliği yapılan kripto paranın ortaya çıkması şeklinde. Tabii sahip olunan donanım madencilikte oldukça önemli bir yere sahip.
Sistemin ne kadar iyi olması kazanılan kripto paranın artması anlamına gelmekte ve ne kadar fazla bilgisayara sahipseniz üretiminiz de haliyle o kadar hızlı ve fazla oluyor. Bu üretimle birlikte yakılan enerji, faturalara bir hayli kabarık olarak yansıyor girmek isteyenleri uyarmakta fayda var. Borsalarına değinecek olursak ortada para olur da borsası olmaz mı hiç ? Alış ve satış yapabileceğiniz bu borsada reel paralarınızı kriptoya çevirebilir veya tam tersini yapabilirsiniz. Pandemi ile birlikte her şeyin sanallaştığı bu dönemde bu paraların güvenilirliği ise gerek dini açıdan gerek dolandırılma korkusu ile insanların kafasını karıştırır durumda.
Durum böyle olunca da sanılanın aksine yukarıda bahsettiğimiz Blockchain gibi verilerin korunmasında bir sıkıntı yaşanmayan cüzdanlar ve kullanıcıların bilgilerinin tamamen anonim olmasıyla kullanıcılara güven sağlıyor fakat bu konuya yeni giriş yapmış kullanıcıların bazı dolandırıcıların ve hackerların ”Fishing” dediği yöntemle dolandırılıyor olduğunu da söyleyebiliriz. Ek olarak kripto para transferinin yapılacağı sitenin siber donanımının yüksek olması, kimlik bilgileri girilirken 2 aşamalı doğrulama yapmak, paranızın hepsini bir anda yatırmamak gibi nice tavsiyeleri de bu işe yeni adım atıcaklar için vermek gerekiyor.
Bunun yanı sıra 2008’de Satoshi Nakatomo ile ortaya çıkan ve 2009’da işleme geçen Bitcoin dışındaki diğer kripto para birimleri ise Altcoin olarak geçiyor bilmekte fayda var. Ülkemizin kripto paralarla ilişki ise pek iç açıcı değil. 30 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanan kararname ile birlikte kripto paralar aracılığıyla ticaret yapmak yasaklanmış durumda.
Bu yazı ilginizi çektiyse İntihar Tarikatı yazımıza bakabilir. Ayrıca bizi Instagram ve Twitter’dan takip edebilirsiniz
