Giriş
Hibrit araçlar, içten yanmalı motorun yanı sıra elektrik motorunu da beraberinde barındırır . Bu araçların, daha az gürültü emisyonu yayması, rejeneratif fren sistemi ile her frene basıldığında kendini sarj edebilmesi, yakıt tüketiminde ekonomiklik gibi üstünlüklerinin yanında menzillerinin kısıtlı olması, satın alma ve bakım maliyetlerinin yüksekliği gibi sakıncaları da bulunur. Gelişen teknolojiyle birlikte hibrit araçlara talep giderek artıyor. Bu yazıda plug-in hibrit araçlar incelenmiştir. bu araçların diğer hibrit araçlara göre uzun menzili, daha büyük ve daha güçlü bir bataryaya sahip olması ve bataryasını şarj etmek için bir dış elektrik kaynağına bağlanabilmesi gibi üstünlükleri mevcuttur.
Hibritleşme Oranlarına Göre Hibrit araçlar
Hibrit araçlarda tasarımlarına göre sınıflandırmanın yanı sıra hibritleşme oranlarına(hibrit araçlarda kullanılan elektrik motor gücünün, güç ünitelerinin toplam değerine oranı) göre de sınıflandırma yapılır. Bu oran; Benzinli araçlarda 0, Elektrikli araçlarda 100 değerini alırken hibrit araçlarda bu oran 0 ile 100 arasında değer alır. Bu orana göre sınıflandırmada hibrit araçlar Micro Hibrit, Mild Hibrit, Full Hibrit (HEV) ve PHEV olmak üzere 4 grupta incelenir.
Plug-in Hibrit Araçlar(PHEV)
Plug-in hibrit araçlar, şarj edilebilen hibrit aracı ifade eder. Hem içten yanmalı motor ile hem de elektrik motoruyla çalışabilen bu araçlar, sürüş dışında araç çalışmadığı zamanlarda bataryası şarj edilebilmektedir. Bunu yapmak için özel bir şarj cihazı bulunmaktadır. Evlerimizde de kullanmış olduğumuz soketler ile şarj edilebilmektedir. Bu şarj aletleri araçların özelliklerine göre tasarlanmıştır.
Bir Plug-in hibrit elektrikli araçta Elektrik motoru, bir elektrik güç kaynağına (duvar prizi veya EV şarj cihazı) takılarak şarj edilen pilleri kullanır. İçten yanmalı motor, güç aktarma organına güç vermek için elektrikli motorla birlikte veya ondan ayrı çalışabilir. Plug-in araçlar, micro, mild ve tam hibrit araçlara göre daha fazla elektrik sürüş menzili sağlar.
Hibrit Araçların Genel Yapısı
PHEV araçlardaki içten yanmalı ve elektrik motorunun 40 ile 60 kW arasında güç değeri mevcuttur. PHEV araçlarda 300 -600 voltluk, 5-20 kWh arası enerji üreten bir bataryaya ihtiyaç duyulur.
Genel çalışma prensibi
PHEV araçlarda içten yanmalı motor mekanik bağlantı ile jeneratöre, Jeneratör ise elektriksel bağlantı ile çeviriciye (inverter, DC/AC çevirici) enerji iletimi yapar. Jeneratörden gelen doğru akımı alternatif akıma çevirerek elektrik motoruna iletir. Elektrik motorunda alternatif akımı mekanik enerjiye dönüştürülerek şanzımanlara iletilir. Şanzımandan da tekerleklere hareket enerjisi iletilerek araç harekete başlar.
Alternatif çalışma prensibi
Bu araçlardaki diğer çalışma prensibi ise bataryadan bağlantıyla olur. PHEV araçlar çalışma durumu dışında soket yoluyla şarj edilebilmektedir. Şarj cihazı (charger) şarj ederken alternatif akımı
kullanır. Şarj cihazından bataryaya enerji aktarımı yapılır. Bataryadan çekilen enerji çeviriciye(DC/AC çevirici) iletilir. Sonrasında elektrik motoruna iletilen enerji elektrik motorundan şanzımana geçişte mekanik enerjiye dönüşür. Şanzımandan tekerleğe iletilen hareket enerjisi ile araç harekete geçer.
Kaynakça
1- Ç. Berkay, Plug-in Hibrit elektrikli araçlar
Bu yazı ilginizi çektiyse Suyun mucizesi: Hydraulophone yazımıza bakabilir. Ayrıca bizi Instagram ve Twitter’dan takip edebilirsiniz
