İstesek de istemesek de doğadan elimizi eteğimizi çekmek zorunda kaldığımız bugünlerde hava kirliliğindeki dikkat çeken azalmaları ya da Venedik kanallarında yeniden görülmeye başlayan yunus balıklarının haberlerini birçoğumuz görmüşüzdür. Ya da pandemi süresince buna benzer pozitif bir sürü haberi ekranlarımızdan kaydırmışızdır. Peki bunların sebebi ne olabilir sizce? Evet, doğru bildiniz! Dünyamız kendine gelmek için ‘yeniden’ derin nefesler almaya başlıyor.
Biz de bu yazımızda çevre bilincimizi arttıracak, iklim krizinin kökenlerini ve sonuçlarını anlamamıza yardımcı olacak, bundan sonrasında daha yaşanabilir bir Dünya için bize rehberlik edecek 5 yeşil kitabı sizler için derledik. İyi okumalar.
Doğa ve İktidar: Global Bir Çevre Tarihi (Joachim Radkau)
İnsanlığın çevre sorunlarıyla mücadelesinin tarihi, sanıldığı gibi yeni değil aslında binlerce yıllıktır ve tarihi şekillendiren en temel unsurlardan biri de insan-doğa ilişkisindeki insani pratiklerin çevre açısından sürdürülebilir olup olmamasıdır. Bin yıllar içinde değişen insan-doğa ilişkisini dünya tarihini anlama çabasında merkeze koyan bu kitap aynı zamanda kapsamlı bir dünya çevre tarihidir. 2009 yılında ‘World History Association’ ödülüne de layık görülen ‘Doğa ve İktidar’ baştan sona bir solukta okuması zor olsa da iklim krizini sadece son on yıllar bazında değil çok daha gerilerden başlayarak okuyucuya bütüncül bir bakış açısında içinde sunmasından dolayı başucu kitabı olacak niteliktedir .
Petrol Değil Toprak (Vandana Shiva )
1970’lerin sonlarından beri içinde bulunduğumuz ekonomik, ekolojik ve ataerkil düzeni sorgulayan ve değiştirme çabasında olan Hindistanlı kadın yazar Vandana Shiva 2008 yılında çevre literatürüne kazandırdığı ‘Petrol değil Toprak’ kitabında iklim-enerji-gıda alanlarında yaşanan üçlü krizi mercek altına alıyor. Günümüzde endüstriyel ve mekanik üretim yapan her şirketin aslında ürettiğinden kat kat daha fazla yıkıma yol açtığını gözler önüne sürüyor.Şayet ‘modernleşme’ adı altında yapılan küresel çaptaki yanlışları sorgulamamız gerektiğini düşünüyorsak ve sürdürülebilir bir üretim sistemi için neler yapmamız gerektiğini dönüp dolaşıp kendimize soruyorsak Shiva’nın bu kitabına mutlaka bakmalıyız.
Ayrıca Vandana Shiva’nın günümüzde yükseliste olan ‘eko-feminizm’ akımının öncülerinden olduğunu ve 2003 yılında Time tarafından çevre kahramanı ödülü aldığını söylemeden geçmek olmaz.
Zehirsiz Ev (Mercan Yurdakuler)
Mercan Yurdakuler’in yıllar içinde temizlik konusunda edindiği birikimini anne olmasıyla birlikte artan farkındalığı ile birleştirmesiyle ortaya çıkan bir kitap ‘Zehirsiz Ev’. Malzemeler, pratik uygulamalar ve anneannelerimizden kalan saf tariflerin bir karşılığı tek bir kitapta toplanmış gibi.Yazar öğrendiklerinin tamamını anneliğinin de etkisiyle olsa gerek ‘Beraber Büyüyebiliriz’ diyerek okutuyor bizlere.
Susuzluk : Antik Dünyada Su ve İktidar (Steven Mithen)
Biliminsanları, tatlı su kaynaklarındaki tükenişin 2050’de dünya nüfusunun yüzde 75’ini etkiler hale geleceğini öngörüyor.Yani gezegenimiz küresel bir su kriziyle karşı karşıya ve bu krizin başlıca körükleyicilerinden bazıları da sınır tanımayan kentleşme, doğanın tahrip edilmesi ve iklim değişikliği.
Steven Mithen ise Susuzluk’ta su krizinin ortaya çıkışını, dönüşümünü ve günümüzde geldiği noktayı okuyucuyu tarihsel bir yolculuğa çıkararak anlatıyor. Tarımsal sulamadaki başarılarıyla uygarlık haline gelen Sümerlerden çölün ortasında bir vaha yaratan Nebatilere, sifonlu tuvaletin mucidi Minoslulardan Roma İmparatorluğu’nun hamamlarına, Konstantinopolis’in şehirler arası su kemerlerinden Çin’in su kanallarına dünyanın dört bir yanına uzanan Susuzluk, geçmişin deneyimlerini geleceğe yol göstermek üzere bir araya getiren kapsamlı bir kitap.
Şehirdekiler için Sürdürülebilir Yaşam Rehberi (Scott Kellog& Stacy Pettigrew )
Günümüzde bazılarımız için bir tercih, bazılarımız içinse zorunluluk. Ama kesin olan bir şey var ki; toplumun her kesiminden insanın daha iyi bir hayat sürebilmesi doğal kaynakları çok daha az tüketen, sürdürülebilir, eşitlikçi ve iş birliğine dayanan bir kültüre yönelmemize bağlı. Bunun için de yine toplumun her kesiminden insanın sorumluluk alması gerekiyor.
Bu kitap ise işte bu noktalara dikkat çekerken, yaşamsal gereksinimlere erişim ve bunların kontrolünü mümkün kılan yetenek, teknoloji ve taktikler hakkında bilgiler veriyor. Gıda, su, enerji, atık yönetimi ve toprağın iyileştirilmesi ana başlıkları altında ilerlerken her satırında şunu vurguluyor: Yaşadığımız yere sahip çıkmak ve nerede olursak olalım hayatı dönüştürmek bizim elimizde.
Kitap arıyorsanız sitemizdeki Karantinada Kitap Okumaya Başlayın! yazımıza bakabilirsiniz bizi Instagram ve Twitter’dan takip etmeyi unutmayın iyi okumalar.
