Yüzüklerin efendisi ve hobbit serisinde, ara sahnelerde gördüğümüz konuşmalarda elflerin kendi aralarında farklı bir dil kullandığına tanık olmuşsunuzdur. Bu konuşmalarda kullanılan dil öylesine doğaçlama oluşturulmuş ya da baştan savma bir dil değil, kendi dilbilgisi ve kuralları olan bir dildir. Bu dile John Ronald Reuel ya da bizim sık gördüğümüz kısaltmasıyla J.R.R. Tolkien Quenya adını vermiş.
Tolkien’in Yarattığı Dil
Böyle bir dil yaratmış olmasına aslında çokta şaşırmamak gerek çünkü Tolkien daha 13 yaşında iken kendi dil sistemini oluşturmuştu. -Orta Dünya dillerinin birçoğunun temelinin de daha o yaşlardayken atıldığı tahmin ediliyor.- Tolkien bu alandaki yeteneğini erken keşfetmiş olacak ki, 23 yaşlarına geldiğinde Latince, Yunanca, İtalyanca, İspanyolca, Gotik, Eski Norse, Eski İngilizce ve birçok antik Germen dillerine tamamen hakimdi.
56 yaşında ise filoloji profesörü olarak Oxford kadrosundaki yerini aldı. Ayrıca 1. Dünya Savaşı sıralarında, İngiltere’ye döndüğü yıllarda Oxford English Dictionary’de çalıştığı biliniyor. Şimdi gelelim Quenya diline. Aslında filmde gördüğümüz çoğu elf konuşma sahnesinde bu dil kullanılmıyor. Şöyle ki Tolkien dillerin hem kendi içinde hem de dış etkilerin altında evrimsel bir süreç yaşadığını zaten biliyor. Konu Orta Dünya, her ne kadar bize net bir tarih aktarılmasa da aslında ortada çok büyük bir tarihsel kesit söz konusu. Bu sebeple de Tolkien dil yaratmakla yetinmiyor üstüne bu dili yıpranmalara ve yeniliklere maruz bırakıyor ?
Bizim filmde gördüğümüz aslında Quenya dilinin daha güncel hali olan Sandarin’dir. Bu dil fonetik olarak Gal dilinden ilham almıştır. Dilbilgisi olarak Quenya ile aynı özelliklere sahip, ancak daha kolaylaştırılmış bir versiyonudur diyebiliriz. Konuşma sırasında kullanılan seslerde ISO Latin-1 karakterleri ve bazı özel durumlarda, harfler üzerinde bizim de alışkın olduğumuz inceltme işareti kullanılır. Yazım dili ise tamamen farklıdır. Bu yazım stilini Tolkien oluşturmuştur ve bu yazma sistemine Tengwar adını vermiştir. (Bkz. Tengwar font) Tolkien’in bunlar dışında oluşturmuş olduğu orta dünya dilleri de mevcuttur. Bunlar; cücelerin dili olan Khuzdul, Entlerin dili Entish, Valar dili Valarin ve Sauron tarafının üç çağını bir arada sayarsak Kara dildir. Ben her ne kadar film üzerinden örnek vermiş olsam da kitabını okumanızı tavsiye ederim.
Bu yazı ilginizi çektiyse YAPAY ZEKA BİZİ YENEBİLİR Mİ? yazımıza bakabilir. Ayrıca bizi Instagram ve Twitter’dan takip edebilirsiniz
