Baş ağrısı; başımızda ağırlığa, sıkışmaya ve zonklamaya neden olan bir rahatsızlık olarak bilinir. Oldukça yaygın yaşanan ve acı verici olduğu iddia edilen baş ağrısı, aslında hissedilmemesi gereken bir durum. Çünkü beynimizde hasarı saptayan ve bunu omurilik ve beyne bildiren sinirler olan ağrı reseptörü bulunmuyor. 2001 yapımı bir film olan Hannibal’da, filmin kahramanı Hannibal Lecter’ın, uyuşturduğu bir FBI ajanının, adam tamamen uyanıkken, beyninden kesip çıkardığı bir parça ile yemek masasına oturduğu mide bulandırıcı bir sahne var. Lecter, dehşet içerisindeki Clarice Starling’e; “Beynin kendisinin acı hissetmediğini görün.” diyor. Peki, beynimiz ağrı hissetmiyorsa baş ağrılarımızın sebebi nedir?
Baş Ağrısı Nasıl Hissedilir?
Yalnız burada dikkat etmemiz gereken bir nokta var: Beyinden kasıt, organ olan beynin kendisidir. Yoksa kafamızın, daha doğrusu kafa derimizin altında yatan sinirler ve reseptörler, acıyı beyne iletirler. Dolayısıyla kafamızı çarptığımızda, elbette acı hissediyoruz. Ancak bir şekilde, örneğin narkoz ile, kafatasınızı açacak olsak, sonrasında narkozun etkisini kaldırsak ve beyninize hiçbir damarı parçalamayacak şekilde bıçak saplasak , beynin kendisinden kaynaklı hiçbir acı hissetmezdiniz. Ama elbette bıçağın etkisiyle sinirler zarar görüp, ilgili bölgenin fonksiyonu bozulur.
Beyin nosiseptörlere (ağrıyı algılayan özel reseptörler) sahip olmamasına rağmen kan damarları, kaslar, boyundaki sinirler, yüz ve kafa derisi gibi kafa kısmındaki birçok yapı nosiseptöre sahiptir. Farklı türde nosiseptör türleri baskı, hasar ve sıcaklıktaki olağanüstü artış acıyı hissetmemizi sağlayan bazı kimyasalları aktive ediyor. “Beyin donması” ya da “dondurma baş ağrısı” yani soğuk bir şeyler yenilip içildiğinde hissedilen keskin baş ağrısı, beyin ve boyun arkasında uzanan damarlardaki kan akışında meydana gelen ani değişimden kaynaklanıyormuş gibi görünüyor. Bu olay bir basınç değişimi yaratıyor, kafadaki kan damarlarının daralmasına sebep olduğu için de baş ağrısı meydana geliyor. Alkol alınan geceden sonra birçok kez deneyimlenen kafa zonklamalarının da sebebi de bu olmakta.
Herhangi bir dişçi size baş ağrınızın çenenizi fazlaca kullanmanızın bir belirtisi olduğunu söyleyebilir, baş ağrınız belki de uyurken dişlerinizi gıcırdatmanızdan dolayıdır. Beyin, nosiseptöre sahip olmamasına rağmen, baş ağrısı yine de beyinle ilgili bir probleme işaret ediyor da olabilir.
Uzun Süreli Ağrıların Sebebi Nedir?
Olağandan daha uzun süren, ilaçlara cevap vermeyen ya da ani ve olağanüstü şiddetli baş ağrıları ise; tümör, beyin kanaması ya da enfeksiyon gibi beyinle alakalı ciddi problemlerin işareti olabiliyor. Bu problemler acıya neden olsa da bu acı, beynin şişmesi ve kafadaki diğer yapılara baskı yapması nedeniyle gerçekleşiyor.
Migren Ağrılarının Sebebi Nedir?
Migren esnasında çekilen acının nedeni ise tam olarak anlaşılamamakla birlikte, beyni ve omuriliği sarıp kaplayan beyin zarlarındaki nosiseptörlerin aktive olmasından kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Bu aktivasyona neyin neden olduğu ise hala belirsizdir.
